Fryslân, with its 650,000 inhabitants, is the only officially bilingual province of the Netherlands. Far removed (by Dutch standards) in the north from the large urban centres such as Amsterdam and Rotterdam, many people, including inhabitants of Fryslân itself, see it as peripheral. Some 450,000 people speak Frisian, the majority of whom live in Fryslân.
Despite being marginalised in some contexts, Frisian intangible cultural heritage, including the language, still flourishes, especially in performative forms of community art such as theatre, with many Frisian villages organising ‘open-air plays’ (lepenloftspullen). No other form of ICH could serve better to inquire into the changing place and meaning of Frisian-labelled ICH. Our case studies are three Frisian and/or multilingual amateur and (semi)professional theatre performances, at different geographical levels and organisational contexts: local, regional, and transregional/national. These represent Frisian theatre tradition’s role in identity-building and the use and valuation of Frisian language, connected to different levels of interaction with Dutch majority culture.
In our section of the study, we examine the following Frisian-spoken theatre productions: It Deiboek fan Anne Frank, by Toanielferiening Fordivedaesje Top & Twel, a village-based amateur performance; De Jacht, by Iepenloftspul Jorwert, a semi-professional open-air performance; and Ûnder Wetter, by Tryater, a professional production. We engage in conversations with creators, organisers, and audience members, Frisian speakers and non-Frisian speakers, both young and old about what the performance means to them, their relationship with others, and the Frisian language and identity as a whole.
In doing so we hope to gain more insight into the importance of Frisian-spoken theatre for the Frisian identity and as cultural heritage in the context of a changing world. An underlying (policy) question we hope to answer is how new types of audiences respond to Frisian theatre and how we can bring them closer together. We also hope to find ways to make the value of Frisian theatre more visible in order to strengthen the position of (amateur) theatre, not just in Fryslân, but also in other minority-language areas.
Fryslân is mei har 650.000 ynwenners de iennichste offisjele twatalige provinsje fan Nederlân. Omdat it (nei Nederlânske mjitten) fier yn it noarden en fier fan de grutte stedssintra lykas Amsterdam en Rotterdam leit, sjogge in protte minsken, ek ynwenners fan Fryslân sels, it as periferaal. Yn totaal binne der sa'n 450.000 minsken dy’t Frysk prate, wêrfan de mearderheid yn Fryslân wennet.
Nettsjinsteande dat it yn guon konteksten marginalisearre is, bloeit it Frysk ymmaterieel kultureel erfguod (YKE), wêrûnder de taal, noch altyd. Dit benammen yn útfierende foarmen fan mienskipskeunst lykas teäter. In protte Fryske doarpen organisearje bygelyks ‘iepenloftspullen’. Gjin oare foarm fan YKE kin better tsjinje as ûnderwerp fan in ûndersyk nei it feroarjende plak en de betsjutting fan Frysk YKE. Wy ûndersykje dêrom trije Fryske en/of meartalige amateur- en (semy-)profesjonele teäterfoarstellingen, op ferskate geografyske nivo's (lokaal, regionaal en transregionaal/nasjonaal) en yn ferskate organisatoaryske konteksten. Dizze foarstellingen jouwe ús ynsichten yn de rol fan de Fryske toanieltradysje yn identiteitsbou en it brûken en de wurdearring fan de Fryske taal, ek yn ferbining mei ferskate nivo's fan ynteraksje mei de Nederlânske mearderhydskultuer.
Yn ús diel fan it ûndersyk ûndersykje wy de folgjende Frysktalige toanielfoarstellings: It Deiboek fan Anne Frank, fan toanielferiening Fordivedaesje Top & Twel, in amateurfoarstelling fan en foar it doarp; De Jacht, fan Iepenloftspul Jorwert, in semy-profesjonele iepenloftfoarstelling; en Ûnder Wetter, fan Tryater, in profesjonele produksje. Wy geane yn petear mei makkers en publyk, Frysktaligen en net-Frysktaligen, jong en âld oer wat de foarstelling foar harren, harren relaasje mei oaren, en de Fryske taal en identiteit as gehiel betsjut.
Dêrmei hoopje wy mear te witten te kommen oer it belang fan Frysktalich teäter foar de Fryske identiteit en as kultureel erfguod yn it ramt fan in feroarjende wrâld. In ûnderlizzende (belieds)fraach dy't wy hoopje te beäntwurdzjen is hoe't nij publyk reagearret op it Frysk teäter en hoe't wy âld en nij publyk tichter byinoar bringe kinne. Ek hoopje wy manieren te finen om de wearde fan it Frysk toaniel sichtberder te meitsjen om de posysje fan (amateur)teater te fersterkjen, net allinnich yn Fryslân, mar ek yn oare minderheidstaalgebieten.